I. LẬP CÔNG THỨC ĐƠN GIẢN NHẤT
1. Nguyên tắc
Lập công thức đơn giản nhất cho chất hữu cơ CxHyOz là tìm tỉ lệ nguyên tối giản x : y : z.
2. Các phương pháp
a. Dựa vào % khối lượng
x : y : z = %mC/12 : %mH/1 : %mO/16
b. Dựa vào phản ứng cháy
x : y : z = nC : nH : nO
Trong đó:
nC = nCO2
nH = 2.nH2O
nO = (mchất hữu cơ - mC - mH)/16
II. LẬP CÔNG THỨC PHÂN TỬ CHẤT HỮU CƠ
1. Cách tìm phân tử khối của chất hữu cơ
Phân tử khối của chất hữu cơ thường được tính theo một số cách sau:
- Dựa vào khối lượng và số mol: M = m/n
- Dựa vào tỉ khối: dA/B = MA/MB; dA/kk = MA/29
2. Các cách lập công thức phân tử
a. Dựa vào % khối lượng
12x : %mC = y : %mH = 16z : %mO = M/100
b. Dựa vào công thức đơn giản nhất
- Nếu biết phân tử khối (M) của chất hữu cơ:
CTPT = (CTĐGN)n → n = M/MCTĐGN
- Nếu không biết phân tử khối của chất thì phải biện luận dựa theo điều kiện tồn tại chất hữu cơ:
+ Tổng số nguyên tử có hoá trị lẻ (H, Cl, N) là số chẵn.
+ Số nguyên tử (H + halogen) ≤ 2C + 2 + N
c. Dựa vào phản ứng cháy
Viết phương trình phản ứng cháy và tính theo phương trình. Theo cách này số nguyên tử O trong hợp chất hữu cơ thường được tính sau cùng theo công thức:
z = (M - 12C - H)/16
Hoahoaonline.net giới thiệu các bài tập tham khảo sau: