Chuyên đề 15. Este - Lipit

Bài tập tổng hợp về este

     Các bài tập tổng hợp về este thường đề cập đến nhiều phản ứng trong một bài tập. Để giải quyết được những bài tập này, các em cần nắm được kiến thức lí thuyết và phương pháp giải các dạng toán của este nói chung và biết vận dụng linh hoạt kiến thức trong từng bài tập. Hochoaonline.net tổng kết lại một số phản ứng quan trọng của este:

1. Phản ứng thủy phân 

Ry(COO)xyR’­x + xyH2O ↔ yR(COOH)x + xR’(OH)y

- Phản ứng thực hiện trong môi trường axit loãng và được đun nóng.

- Muốn tăng hiệu suất của phản ứng thủy phân este phải dùng dư nước và sử dụng chất xúc tác axit, đun nóng hỗn hợp phản ứng.

 - Nếu ancol sinh ra không bền thì phản ứng xảy ra theo một chiều:

2. Phản ứng thủy phân trong môi trường kiềm (phản ứng xà phòng hóa)

Ry(COO)xyR’­x + xyNaOH → yR(COONa)x + xR’(OH)y

mchất rắn sau phản ứng = mmuối + mkiềm dư.

Với este đơn chức: neste phản ứng  = nNaOHphản ứng = nmuối  = nancol

3. Phản ứng khử este

RCOOR' + LiAlH4 → RCH2OH + R'OH 

4. Một số phản ứng riêng

- Este của ancol không bền khi thủy phân hoặc xà phòng hóa không thu được ancol:

RCOOCH=CH2 + H2O → RCOOH + CH3CHO

- Este của phenol phản ứng tạo ra hai muối và nước:

RCOOC6H5 + 2NaOH → RCOONa + C6H5ONa + H2O

- Este của axit fomic (HCOO)xR có khả năng tham gia phản ứng tráng gương.

(HCOO)xR + 2xAgNO3 + 3xNH3 + xH2O → (NH4CO3)xR + 2xAg + 2xNH4NO3

- Nếu este có gốc axit hoặc gốc Ancol không no thì este đó còn tham gia được phản ứng cộng, phản ứng trùng hợp và phản ứng oxi hóa không hoàn toàn.

CH2=CH-COOCH3 + Br2 → CH2Br-CHBr-COOCH3

nCH2=C(CH3)COOCH3 → (-CH2-C(CH3)(COOCH3)-)n

                                                          (Poli(MetylMetacrylat) - Plexiglass - thủy tinh hữu cơ)

nCH3COOCH=CH2 → (-CH2-CH(OOCCH3)-)n

                                                      (Poli(vinyl axetat) - PVA)

     Dưới đây là một số câu hỏi và bài tập tham khảo của hochoaonline.net: